Teknoloji milyarderleri Trump'ı sevmeyi iyi mi öğrendi?

Elon Musk, Jeff Bezos ve Mark Zuckerberg'in Donald Trump'ın göreve başlama töreninde bir arada oturması – bildirildiğine gore Pazartesi günü yapacakları şeklinde – 2016'daki benlikleri için bir şok olurdu.

O zamanlar teknoloji dünyasının bu devleri, siyasal duruşları onu o süre ve şimdi Cumhuriyetçiler kadar sağa iten Trump'ın fazlaca solundaydı.

Bir zamanlar Barack Obama'nın açık bir destekçisi olan Musk, 2016'da Trump'ın rakibi Hillary Clinton'a oy verdi. O senenin Bezos'u, aday Trump'ı “demokrasiyi aşındırdığı” nedeni öne sürülerek eleştirdi. Zuckerberg herhangi bir destekte bulunmadı sadece o dönemde parasını arkasında bıraktığı toplumsal hakkaniyet, eşitsizlik, göç sürecinin kolaylaştırılması şeklinde mevzular onu direkt siyasal çizginin Demokrat tarafına yerleştirdi.

2016'da Trump'ın teknoloji dünyasındaki en sesli destekçisi olan Paypal kurucu ortağı Peter Thiel, o zamanlar aykırı bir örnek olarak görülüyordu: Silikon Vadisi masmaviydi. Şimdi aykırı olan ise Nvidia CEO'su Jensen HuangTrump'ın göreve başlama fonuna bağışta bulunmayan ve katılmayan şahıs.

Teknolojideki diğer tüm büyük isimler orada olacak: Apple'dan Tim Cook, Google'dan Sundar Pichai, Microsoft'tan Satya Nadella, OpenAI'den Sam Altmanve TikTok'tan Shou Chew 1 milyon dolar yada daha çok bağışta bulunmuş oldu ve Altman haricinde hepimiz toplantıya katılacak.

Ne oldu? Mesele bir tek bu adamların Trump'ın Kasım ayında seçilmesinin arkasından borsadaki yükselişle fazlaca daha varlıklı hale gelmesi değildi. Benzer bir miting Kasım 2016'da da yaşandı ve bu, teknoloji CEO'larının gelecek dönem başkanıyla Trump Tower toplantısındaki isteksizliğini azaltmadı. Bu, Thiel'in gülümsemesinin yüz buruşturma denizinde öne çıkmış olduğu yuvarlak masaydı.

Teknoloji liderlerinin Trump'ı sevmeyi öğrenme süreci, onun ilk yönetimi esnasında parça parça başlamış olabilir. Sadece 2024 yılı süresince pek fazlaca gözlemcinin başını döndürecek bir hız ve vahşetle hakikaten yüksek vitese geçti. Başkan Biden'ın veda konuşmasında demokrasinin kendisini tehdit edebilecek teknoloji liderliğindeki bir “oligarşi” mevzusunda uyarmasına şaşmamak gerek.

Ne işe yaradığını idrak etmek için, hem de dünyanın en varlıklı üç adamı olan en varlıklı üç teknoloji kardeşine ve onların 2023'te Trump'a karşı çıkmalarından 2025'teki göreve başlama töreninde beraber oturmalarına kadar yaptıkları yolculuğa bir göz atalım.

Elon Musk

Elbet ki günümüzde Musk, Trump'ın kampında o denli merkezi bir konumda ki, kimi zaman o, Trump'ın yeni gelen temsilcisi olarak tanımlanıyor. “eş başkan.” 250 milyon dolar bağışladı, Trump mitinglerinde konuştu, kendisini “Dark MAGA” olarak adlandırdı ve 2024 sonbaharı süresince Twitter/X'te açıkça Trump'ın terazisine fazlaca daha fazlasını koydu.

Musk'un ABD PAC'ı, @America hesabını aslolan sahibinden ele geçirdi ve şimdi bile, PAC'ın kararsız eyalet seçmenleri için sunmuş olduğu 1 milyon dolarlık şüpheli piyango sebebiyle Pensilvanya Başsavcısı tarafınca yeni bir davayla karşı karşıya.

Sadece Musk'ın daima bu kadar sağda olmadığını ve Trump'a yönelmesinin oldukça kısa sürede gerçekleştiğini anımsamak mühim. Evet, 2017'de Trump'ın iş konseyine katıldı fakat Trump ABD'yi Paris İklim Anlaşması'ndan çekince de çekilme etti. O zamanlar Körfez Bölgesi merkezli Burning Man katılımcısı Onur ayını desteklemekten hala mutluyum.

Musk, Tesla Genel Merkezini Teksas'a taşımış olduğu salgın yıllarında sağa doğru yöneldi ve raporlara göretrans kızıyla kavga etmeye başladı. 2022'de Twitter'ı satın aldığında, “uyanmış zihin virüsü” hakkında tweet atmaya başladığında ve o yılki ara seçimlerde GOP'u (başarısız bir halde) desteklediğinde bu sürüklenme hızlanmış şeklinde görünüyor.

O süre bile Musk Trump hayranı değildi. 2023'te Florida valisi Ron DeSantis'in başkanlık kampanyasının felaketle sonuçlanan Twitter Spaces'ta başlatılmasına yardım etti. Musk'un Trump'ın “gün batımına doğru yelken açması” gerektiği yönündeki açıklaması eski başkanla kısa süreli bir kavgaya yol açtı. Trump, ilk dönemindeki Oval Ofis toplantısını hatırlatarak, “Diz çöküp yalvarabilirdim, o da bunu yapardı” diye cevap verdi.

Sonrasında 2024 geldi ve üç mühim vaka geldi. İlk olarak DeSantis Ocak ayında ayrıldı. Hemen sonra 31 Mayıs'ta Donald Trump'ın New York'taki bir mahkeme salonunda sessiz para ödemeleri sebebiyle mahkûm edilmesi, muhtemelen 2016'daki seçimlerin yakın geçmesine niçin oldu. Musk suçlamaların “önemsiz” bulunduğunu ve siyasal amaçlı bulunduğunu söylemiş oldu. O zamana kadar, bir ihtimal rastlantı değil, Trump zaten olası bir danışmanlık rolü hakkında Musk'la konuşuyordu – ve kaç federal kurumun Musk'u araştırdığını öğrenmeye başlıyorduk.

Sadece antak kalma, Temmuz ayında Trump'ın Butler, Pensilvanya'da bir silahlı saldırıdan sağ kurtulmasıyla imzalandı. Musk o gün Twitter'da Trump'ı “tamamen onayladı” ve arkasından Ekim ayında Butler'a dönüşünde Trump'la ilk kez sahneye çıktı.

O zamana kadar Trump, Musk'ın milyarder arkadaşı Vivek Ramaswamy ile beraber yönetmeye hazırlandığı danışma grubu olan Hükümet Verimliliği Departmanı yada DOGE'yi esasen vaat etmişti. DOGE ile ilgili son raporlar şunu söylüyor: Musk'ın Beyaz Saray'da bir ofisi olacak kendisi.

Bilhassa Musk'ın diz çöküp bunların hiçbiri için yalvarmasına gerek yoktu. Bu da bizi merak etmeye yöneltiyor: Burada gerçekte kim kimin tasmasında?

Jeff Bezos

2016 seçimlerinde Amazon'un kurucusu Jeff Bezos, teknoloji dünyasında Trump'ın en açık sözlü eleştirmenlerinden biriydi. Trump'ın Beyaz Saray'a girmesinden bir ay sonrasında Bezos'un Washington Post sahibinin uyarılarını tekrarlayarak sivri uçlu yeni sloganını deklare etti: “Demokrasi karanlıkta ölür.” Bezos ve Post'un haberleri Trump'ın öfkesini kazanmaya devam etti.

İki yıl sonrasında, aynı derecede özlü bir Medium yazısıBezos, Trump'ın müttefiki olan firmanın sahibi David Pecker'a hücum etti. Ulusal AraştırmacıBezos'un söylediği şey milyarderin çıplak fotoğrafları üstünden şantaj yapmaktı.

Sadece o sırada garip bir şey olmaya başlamıştı. 2010'ların sonlarında hızla artan serveti, yeni birlikteliği ve yeni yatıyla beraber Bezos, ciddi bir Varlıklı Adam Beyni vakası geliştirmeye başladı. 2022 yılına gelindiğinde toplumsal medyadaki üslubu tamamen değişti ve daha fazlaca Musk'a benzemeye başladı. Bezos artık Trump'çı rakiplerini kelimenin tam anlamıyla kıçını ifşa etmekle tehdit ettikleri için çarpıtmıyordu; bunun yerine kıçına meydana getirilen iltifatları tartışıyordu.

Nihayet Bezos'un muhalefetinin kırıldığı an geldi. Onun en üst düzey teğmeni Postalamak çalışanlara 2024'te başkanlık onayının olamayacağını söylemiş oldu – ki eğer demokrasi hâlâ risk altındaysa, bu garip bir önlem alma durumu şeklinde görünüyordu. (Aslen, Postalamak personel etkili bir halde artırılan bir Kamala Harris onayı hazırlamıştı.)

200.000'den fazla Postalamak aboneler tiksinerek aboneliklerini iptal ettiler. Bezos gene de hareketsiz görünüyordu. Bu sefer o bir parça kaleme aldım gazete onaylarının mühim olmadığını deklare etti. Trump'ın aynı gün uzay şirketi Blue Origin'i ziyaret etmesinin tamamen rastlantı bulunduğunu söylemiş oldu.

Bezos, seçimin arkasından Trump'a yönelmeye devam etti. bir Aralık röportajı yeni başkanın “daha sakin” bulunduğunu ve “son sekiz yılda fazlaca büyüdüğünü” söylemiş oldu. Bunun doğru mu bulunduğunu yoksa Bezos'un Dark MAGA'nın safına mı geçtiğini süre gösterecek.

Mark Zuckerberg

Trump'a doğru aniden hareket eden Musk ve Bezos'un aksine, Feysbuk kurucusu, Trump'ın ilk göreve gelmesinden bu yana Washington'daki Cumhuriyetçileri yatıştırma girişimlerinde ileri geri hareket etmiş görünüyor.

Trump'ın ilk seçiminden ilkin Zuckerberg, bu Büyük Teknoloji üçlüsünün en liberaliydi. olarak New York Times Seçim sezonunda soruşturma dikkat çektibelgesiz göçmenlere vatandaşlığa giden bir yol sağlamaya adanmış bir savunuculuk grubu olan Fwd.us'un kurulmasına destek oldu. Zuckerberg-Chan girişimi, uyuşturucunun yasallaştırılması, ABD hapishanelerindeki insan sayısının azaltılması ve evrensel sıhhat hizmetlerinin desteklenmesi şeklinde amaçlara ortalama yarım trilyon dolar harcadı.

Sadece 2016 seçimlerinin derhal arkasından Zuckerberg, Feysbuk'taki kontrolsüz düzmece haberlerin Trump'ın zaferine katkıda bulunmuş olduğu yönündeki iddiaları hızla bir kenara attı. Hemen sonra bu tutumundan pişmanlık duydu sadece bu, Media Matters for America adlı seyretme grubu tarafınca 2017'de Senenin Yanlış Bilgilendiricisi unvanını almaktan kaçınmaya yetmedi.

Zuckerberg'in Trump'ın ilk seçimine tepkisi iki yönlü oldu: Feysbuk akışlarındaki haber gönderilerinin varlığını en aza indirdi, bu da istemeden medya müesseselerinin okuyucu sayısında yaygın bir çöküşe katkıda bulunmuş oldu. Ve bir çok süre tutucu grupların öfkesini kazanan bir data doğrulama hizmeti kurdu. Doğrulama hizmetinin Ocak 2025'te bombalanması, yeni gelen Trump yönetimini memnun etti.

Bir çok süre haber akışı ve hangi hikayelerin tanıtılacağı mevzusundaki tutucu kaygılara boyun eğmek isteyen Zuckerberg, GOP yanlısı sesleri güçlendiren algoritmada onlarca kere değişimler yapmış oldu. Dahili veriler Daily Caller şeklinde sağcı haber sitelerinin Feysbuk'ta herkesten daha çok etkileşim aldığını gösterdiğinde Zuckerberg bu verilerin yayınlanmasını reddetti.

Sadece kendisi ne kadar uysal olursa, (Musk dahil) daha tutucu sesler de o denli şikayetçi olur; bu, “hakemle oynamak” adında olan eski bir taktiktir. Şimdi Zuckerberg tekrardan değişti ve 2020'de seçim dürüstlüğü gruplarına yapmış olduğu bağıştan dolayı bile özür diledi. Son olarak Joe Rogan'a kurumsal ABD'nın daha çok “eril enerjiye” ihtiyacı bulunduğunu söylemiş oldu.

Bunun toplumsal medya devi için ne anlama geldiği hemen hemen bilinmiyor, sadece ABD kesinlikle Zuck ve onun teknoloji kardeşlerinden fazlaca daha çok oligark enerjisi almak suretiyle.